Wetenswaardigheden over de familie
1. De stamboom Van den Muyzenberg
Jan Onbekend was jarenlang het oudste familiellid tot wie onze stamboom terugging. Zover had Diederik Bernardus van den Muyzenberg (oom Dick) de Van den Muyzenbergen terug kunnen vinden. Jan was de vader van Adriaen Jansz van den Muijsenbergh, ook genoemd Adriaan Huybrechts, alias Meijs, Pauwels. Hoe hij echt genoemd werd?? Hij was in 1650 geboren, waar wisten we niet. Hij stierf in 1706, ook daar was de plaats onbekend. Hij was getrouwd met Francijntje (Franciska) van den Berghe, die in 1633 in Antwerpen geboren was.
De heer B. van Dooren, die via zijn betovergrootmoeder geparenteerd is aan de Van den Muyzenberg’s, heeft intensief in de archieven gezocht naar de voorgeschiedenis van deze oervader Jan. Daar heeft hij verschillende publicaties aan gewijd. Het vereist enig doorzettingsvermogen, maar we zijn er doorheen gekomen en hebben daardoor onze stamboom met TWEE EEUWEN verder terug weten te brengen.
Hoe zien we het nu? Adriaen Jans(z) heeft omstreeks 1665, toen hij trouwde met een notarisdochter uit Antwerpen, nu genoemd Françoise van den Berghe, zich een achternaam aangemeten. Voor dat moment werd hij gewoonlijk aangeduid met overgeleverde vadersnamen als Jansz, Huijbrechts, Pauwels. Nu hij in een notarissenfamilie trouwde voelde hij zich misschien verplicht een stabiele achternaam aan te nemen.
Wat koos hij daarvoor? Hij noemde zich Van den Muijsenbergh.
Hoe weten we dit? Doordat B. van Dooren in de archieven stukken over erfenissen vond. Voorkinderen, nakinderen, alles erfde van elkaar. Dat betekent dat er opnieuw een persoon geïdentificeerd was van wie de voorouders terug te vinden waren in doop-, trouw- en begrafenisregisters.
Nu op die manier is teruggezocht weten we, dat onze alleroudste bekende voorouder Domaes Boonenz is, die voor 26 januari 1501 overleden is.
2. Op de Muijzenberg: wat weten we over de naam; hoe werd die voor het eerst gebruikt?
`Er was een boerderij in de buurt van Breda die op een een soort terp lag, en omdat bij hoogwater de muizen daar hun toevlucht zochten werd die de Muizenberg genoemd. Daar heten wij naar.’ Dat is wat wij van onze voorouders hebben gehoord. Maar wat is er werkelijk bekend?
In de historische documenten is behoorlijk veel overgeleverd over deze kwestie. oom Dick heeft zich daar al mee beziggehouden, en B. van Dooren heeft alle gegevens nog eens heel duidelijk op een rijtje gezet.
Oom Dick was overtuigd dat we uit het noordwesten van Breda kwamen, waar nu een wijkje naar deze boerderij is genoemd. Op de kaart kun je dat gebied Muizenberg terugvinden. Het was daar de rivier de Mark die altijd buiten zijn oevers trad.
Van Dooren (Gens Nostra 49, 1994) heeft in de archieven gevonden dat er een vergelijkbare boerderij was ten zuiden van Breda lag, langs de Aa, geheten Overa. In bepaalde weesrekeningen is een beschrijving opgenomen van wat de kinderen erven en waar het ligt. Bij Over-Aa was het de Aa die buiten zijn oevers trad.
Die weeskinderen zijn voorouders van ons. De voor- en nakinderen van Adriaen Huijbrecht Pauwels hebben toen zij wees werden dankzij hun erfenis ons de sleutel geboden naar onze voorgeschiedenis. `De nakinderen kregen van de voogd van de voorkinderen 44 ponden, “in voorschot op hun deel van de stede op de Muijzenberg.” Na minutieuze vergelijking van de twee rekeningen bleek bij de uitbetaling vermeld: “als voorschot op hun deel van de stede te Overa”. De notities kwamen zo letterlijk overeen dat slechts één conclusie gerechtvaardigd is: ook te Overa was er een Muizenberg.’
Leuk, de wijk in het noordwesten van Breda (Princenhage) die nog steeds Muizenberg heet. Ga maar kijken, maar dat is niet waar we vandaan komen! Je moet ten zuidwesten van Breda zoeken.
3. De emigratie naar Hellevoetsluis
We hebben het over Anthonij van den Muijsenberg die in 1704 in De Leur, ook een gehucht ten noordwesten van Breda, geboren was. Hij is ineens hervormd gedoopt, als eerste in zijn familie. Vreemd, want zijn voorouders waren allen katholiek gedoopt.
Misschien speelde een rol dat hij een buitenechtelijk kind was van Anthonij Adriaensz van den Muijssenberg en Hendrijn Hendricks Backers. Haar ouders hadden een bakkerij; de vader van onze Anthonij heeft daar het vak geleerd en tevens bij een dochter (genoemde mw H.H. Backers) dit kind verwekt. Trof deze ongehuwde moeder een rk geestelijke die te streng in de leer was om een kind van de zonde te dopen? Zeker is dat het kind hervormd werd en zich blijkbaar ook aan de leer wilde houden.
Het is niet bekend wanneer Anthonij (jr) naar Hellevoetsluis is getrokken en waarom. De omstandigheid dat de marinewerf van Hellevoetsluis in opkomst was en alleen protestantse werknemers in dienst nam, kan een rol hebben gespeeld.
Dat hij naar Hellevoetsluis is gegaan, is vastgelegd, omdat hij daar in 1733 is getrouwd met Pietertje Bouwman, die, eveneens als buitenechtelijk kind, in 1711 was geboren te Geervliet.
Anthonij en zeker zijn nageslacht hebben zich zorgvuldig geconformeerd aan de gereformeerde gewoonten van het nieuwe vaderland. Een leuk leven heeft het echtpaar niet gehad, want hij staat te boek als turfvoller en zij als turftonster. Vermoedelijk waren dat beide beroepen waarbij men de turf in tonnen inpakte, om het te wegen. Een armoedig bestaan, waarbij men blij was bij een degelijke kerk te behoren.
4. Spelling van de naam
Er is tegenwoordig wel eens wat te doen over de spelling van onze naam. Volgens de notaris moeten we Van den Muijzenberg spellen, met -uij-. Terwijl inmiddels vrijwel iedereen, vermoedelijk onder invloed van het gebruik van typemachine en computer, -uy- schrijft: Van den Muyzenberg.
Onze voorouders zitten ons op hun wolk zachtjes uit te lachen. Hoe kunnen we zo moeilijk doen? In de oude tijden gebruikte een en dezelfde persoon in zijn leven soms verschillende schrijfwijzen. Dat geldt ook onze directe voorouders, dus niet alleen de `katholieke tak”! Van den Muijsenbergh, Van den Muijssenberg, Van den Muijsenberg, in de oude tijd komt het allemaal voor.
Vanaf 1733, toen voorvader Anthonij in Hellevoetsluis trouwde, komt er iets meer systeem in. Dan is het Van den Muijzenberg, Van den Muyzenberg of Van den Muizenberg, maar deze drie versies worden nog steeds binnen één mensenleven toegepast.
